काठमाडौं । आउँदो स्थानीय तहको उपनिर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसलाई आफ्नो विरासत जोगाउनुपर्ने चुनौती देखिएको छ । २०७९ सालको निर्वाचनपछि रिक्त ४२ वटा स्थानीय तहमा यही १६ मंसिरमा उपनिर्वाचन हुँदै छ । रिक्त स्थानमध्ये अधिकांश स्थानीय तह नेपाली कांग्रेसले जितेका स्थान हुन् ।
२०७९ सालमा स्थानीय तहको निर्वाचनमा ठूला राजनीतिक दलहरू आपसमा गठबन्धन गरेर निर्वाचन लडेका थिए । यसपटक यी ठूला दलले एक्लाएक्लै उपनिर्वाचनमा उम्मेदवारी दिने भएका छन् । यो उपनिर्वाचन दलहरूको शक्ति परीक्षण गर्ने समय पनि भएकाले सबै दल गृहकार्यमा लागेका छन् । रिक्त भएका स्थानीय तहको तथ्यांक हेर्दा एक नगरप्रमुख, एक उपप्रमुख, दुई गाउँपालिका अध्यक्ष, दुई उपाध्यक्षमा कांग्रेसबाट जनप्रतिनिधि निर्वाचित भएका थिए ।
त्यस्तै, नेकपा (माओवादी केन्द्र)बाट निर्वाचित जनप्रतिनिधि रहेका दुई गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष पद रिक्त छ । सो गाउँपालिकामा पनि उपनिर्वाचन हुँदै छ । १६ मंसिरमा ३४ वडाध्यक्ष पदका लागिसमेत उपनिर्वाचन हुँदै छ । तीमध्ये काठमाडौं महानगरपालिका–१६ पनि एक हो । काठमाडौं–१६ कांग्रेसले जितेको थियो । वडाध्यक्षमा निर्वाचित मुकुन्द रिजालको निधनपश्चात् सो पद रिक्त छ । २१ भ्दौ २०८० मा रिजालको निधन भएको थियो ।
यसअघि माओवादी केन्द्रले कतिपय ठाउँमा एक्लै र धेरै ठाउँमा नेपाली कांग्रेससँग गठबन्धन गरेर निर्वाचन लडेको थियो । अहिले माओवादीले स्थानीय तहमा एक्लै निर्वाचन लड्नुपर्नेछ । आफूले जितेका स्थानीय तहमा यसपटकको उपनिर्वाचनमा जित्नैपर्ने बाध्यता माओवादीलाई पनि छ ।
रिक्त भएको काठमाडौंको कीर्तिपुर नगरपालिकामा कांग्रेसबाट राजकुमार नकर्मीले जितेका थिए । मिर्गौलासम्बन्धी रोगका कारण नकर्मीको १० साउन २०८१ मा निधन भएपछि सो ठाउँमा उपनिर्वाचन हुन लागेको हो । यसपटक कांग्रेसले कसलाई उम्मेदवार सिफारिस गर्छ सोहीनुसार निर्वाचन परिणाम आउनेछ । कांग्रेसले नगरसभापति कृष्णमान डंगोलसहित बद्रीलाल महर्जन, हिमाल कार्की, जमुना नकर्मी, संगीत बोगटी, सशीर महर्जन, राममान सिंह, जनकलाल महर्जन, मीनप्रकाश महर्जन, किरण केसी र सचिन्द्र महर्जनको नाम सिफारिस गरेको छ ।
नेकपा एमालेले डा. सुरेन्द्र मानन्धरलाई अघि सारेको छ । माआवादीले प्राध्यापक डाक्टर शिवशरण महर्जनलाई उमेदवार बनाउने निर्णय गरेको छ । कीर्तिपुर नगरपालिकामा १ र ४ नम्बरको वडाध्यक्ष पदका लागि पनि उपनिर्वाचन हुँदै छ । २०७९ सालको निर्वाचनमा तत्कालीन कांग्रेसका उम्मेदवार नकर्मीले ९ हजार ४३ मत प्राप्त गरेर विजयी भएका थिए । उनका निकटम प्रतिस्पर्धी नेकपा एमालेका उम्मेदवार केशरत्न बज्राचार्यले ५ हजार ५ सय ७ मत पाएका थिए । साथै, तेस्रोमा माओवादी केन्द्रका शिवशरण महर्जनले ४ हजार ९० मत प्राप्त गरेका थिए ।
त्यस्तै, कांग्रेसले दैलेखको महाबु गाउँपालिका अध्यक्षका लागि झलकबहादुर भण्डारीलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेको छ । सो गाउँपालिकाको अध्यक्ष पद यसअघि नेपाली कांग्रेसले जितेको थियो । गाउँपालिका अध्यक्ष लछुमन गुरुङको २७ माघ २०७९ मा हृदयाघातका कारण निधन भएपछि सो स्थान रिक्त छ ।
कांग्रेस उम्मेदवार गुरुङले एमालेका हरिप्रसाद उपाध्यायलाई पराजित गर्दै पालिका अध्यक्ष बनेका थिए । गुरुङ ४ सय ६० मतान्तरले निर्वाचित भएका थिए । उनले २ हजार ९ सय ७९ र उपाध्यायले २ हजार ५ सय १९ मत पाएका थिए ।
यस्तै, दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिकामा पनि उपाध्यक्ष पदका लागि उपनिर्वाचन हुँदै छ । सो ठाउँमा कांग्रेसका तर्फबाट श्यामसुन्दर तामाङ निर्वाचित भएका थिए । ३१ असार २०८० मा हृदयाघातका कारण तामाङको निधन भएपछि उपाध्यक्ष पद रिक्त भएको हो । कांग्रेसले रिक्त स्थानमा बाग्मती प्रदेश महिला विभागकी सदस्य रहेकी पासाडिकी तामाङलाई उम्मेदवार बनाउने भएको छ । नेकपा एमालेले भने उपाध्यक्ष पदका लागि उमा शेर्पालाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेको छ ।
कांग्रेस–माओवादी गठबन्धनबाट निर्वाचित तामाङले ४ हजार ७ सय ४१ मत ल्याएका थिए । निकटतम प्रतिस्पर्धी एमालेकी मुना शिवाकोटीले ३ हजार २ सय ८१ मत ल्याएकी थिइन् । राप्रपाकी यशोदा पाठकले २४ मत पाएकी थिइन् ।
यस्तै, मोरङको ग्रामथान गाउँपालिका अध्यक्षमा कांग्रेसले बलराम सरदारलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेको छ । पालिका अध्यक्ष जयप्रकाश गच्छदारको हृदयाघातका कारण निधनपश्चात सो पद रिक्त छ । ३ असार २०८१ मा गच्छदारको निधन भएको थियो । एमालेले भने अध्यक्षमा ११ जना आकांक्षीको नाम सिफारिस गरेको छ । एमाले ग्रामथान गाउँ कमिटीले अध्यक्षका लागि ११ जना आकांक्षी देखिएपछि उनीहरूको नाम जिल्ला कमिटीमा सिफारिस गरेको हो ।
सो गाउँपालिकामा कांग्रेसका गच्छदारले ७ हजार ६ सय ५ मत ल्याएर विजयी भएका थिए । उनका निकटतम प्रतिस्पर्धी एमालेका शिवनारायण माझी थारूले ६ हजार ९३ मत ल्याएका थिए । उनीहरूबीचको मतान्तर १ हजार ५ सय १२ थियो । त्यहाँ माओवादी केन्द्रका विजयकुमार सरदारले २ हजार ७ सय २७, राप्रपाका पखुलाल विश्वासले ४ सय ४७, एकीकृत समाजवादीका राकेश चौधरीले १ सय ३९ मत पाएका थिए । यस्तै, जनमत पार्टीका उमेदवार पञ्चनारायण चौधरी थारूले ९८, नेमकिपाका मनोजकुमार चौधरीले ४ मत प्राप्त गरेका थिए ।
यस्तै, जाजरकोटको नलगाड नगरपालिकाको उपप्रमुखमा कांग्रेसले इन्द्राचन्द्र सिंहलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेको छ । यसअघि कांग्रेसबाट निर्वाचित नलगाड नगरपालिकाकी उपप्रमुख सरिता सिंहको भूकम्पमा परी मृत्यु भएपछि सो पद रिक्त छ । १७ कात्तिक २०८० को भूकम्पमा उनको निधन भएपछि सो पद रिक्त छ । कांग्रेसका तर्फबाट निर्वाचित सिंहले ५ हजार ४ सय ६ मत ल्याएकी थिइन् । निकटतम प्रतिस्पर्धी एमालेकी सुनिता बोहराले ३ हजार ३ सय ९३ मत पाएकी थिइन् । यस्तै, नेकपा एमालेले सो नगरपालिकाको रिक्त उपप्रमुखको उम्मेदवार सुनिता बोहरलाई बनाउने निर्णय गरेको छ ।
हुम्लाको सर्केगाड गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष पद पनि रिक्त छ । माओवादीका तर्फबाट उपाध्यक्षमा निर्वाचित चन्द्रसिंह कार्कीको निधनपश्चात सो पद रिक्त भएको हो । ४ भदौ २०८१ मा सवारी दुर्घटनामा परी कार्कीको निधन भएको थियो ।
स्थानीय तह निर्वाचनमा सो पालिकामा कांग्रेस–माओवादी गठबन्धन थियो । कार्कीले ३ हजार २ सय ६९ मत ल्याएका थिए । एमालेकी जुनकुमारी फडेरा १ हजार ६४ मत ल्याएर पराजित भएकी थिइन् ।
यस्तै, बाजुराको स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष पद पनि रिक्त छ । कांग्रेसका तर्फबाट उपाध्यक्षमा निर्वाचित मैना जोशीको निधनपश्चात सो पद रिक्त भएको हो । ४ माघ २०८० मा जोशीको निधन भएको थियो । उनले एमालेकी सुलोचनाकुमारी भण्डारीलाई पराजित गरेकी थिइन् ।
जोशीले १ हजार ८ सय १० मत प्राप्त गरेकी थिइन् । भण्डारीले १ हजार ६ सय ३७ मत ल्याएकी थिइन् । उनीहरूबीचको मतान्तर जम्मा १ सय ७३ थियो । त्यहाँ माओवादीका सुरेशबहादुर रोकायाले १ हजार २ सय १३ मत प्राप्त गरेका थिए ।
यस्तै, रुकुम पूर्वको पुथाउत्तरगंगा गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष पदका लागि पनि उपनिर्वाचन हुँदै छ । स्थानीय तह निर्वाचनमा माओवादीका तर्फबाट निर्वाचित उपाध्यक्ष भूपेन्द्रा बुढामगरको निधन भएपछि सो पद रिक्त छ । गत २८ भदौमा सवारी दुर्घटनामा परी उनको निधन भएको थियो ।
२०७९ सालको निर्वाचन जितेर उपाध्यक्ष बनेकी बुढाले ४ हजार ५९ मत ल्याएकी थिइन् । निकटतम प्रतिस्पर्धी कांग्रेसकी कमलाकुमारी मल्लले २ हजार १०, एमालेकी धर्म घर्ती बुढाले १ हजार ८ सय १२ मत पाएकी थिइन् ।
