एमालेमा महाधिवेशनको माहोल, दुवै पक्षलाई टिम बनाउन सकस

काठमाडौं। नेकपा (एमाले)को ११औँ महाधिवेशनको मिति नजिकिँदै जाँदा पार्टीभित्रको माहोल तातिँदै गएको छ। पार्टीभित्र महाधिवेशनलक्षित, प्यानल निर्माण, आकांक्षीहरूको दौडधुप र प्रतिनिधि छनोट प्रक्रियाले माहोल तताएको हो।

मंसिर २७–२९ सम्म हुने महाधिवेशनमा नेतृत्वका लागि अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलबीच प्रतिस्पर्धा हुने निश्चित जस्तै छ। पोखरेललाई पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको समेत साथ रहेको एमाले वृत्तमा चर्चा छ।

जसको छाया पार्टीको केन्द्रदेखि गाउँसम्म स्पष्ट देखिन थालेको छ। जसको प्रभाव देशभर प्रतिनिधि छनोट प्रक्रियामा समेत देखिएको छ। सीमित क्षेत्रमा सहमतिमै प्रतिनिधि छनोट भए पनि धेरै ठाउँमा प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको हो ।

कतिपय ठाउँमा महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोटकै विषयमा विवाद हुँदा कुटपिटसम्मका घटना भएका छन्। सुनसरी-१ मा प्रतिनिधि छनोटका विषयमा विवाद हुँदा कुटपिटसमेत भएको हो।सके सर्वसम्मत, नसके निर्वाचनमार्फत प्रतिनिधि छनोट गर्न एमालेले आन्तरिक सर्कुलर नै गरेको छ, तर कतिपय स्थानमा एमालेको संस्थापन पक्षले आफू पक्षीय प्रतिनिधि निर्वाचित गर्न आफ्नो शक्ति प्रयोग गरेको इतर समूहको गुनासो छ ।

सुनसरीको धरानमा महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोटका क्रममा पोखरेल पक्षीय नेतामाथि भएको कुटपिटले नै एमालेमा इतर पक्षलाई महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोट हुनबाटै रोक्ने प्रपञ्च भइरहेको कतिपय नेताहरूको भनाइ छ । बिहीबार सुनसरीको धरानमा महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोटको विषयमा विवाद बढ्दै एमाले जिल्ला सदस्यमाथि कुटपिट नै भएको थियो ।

झण्डै २२ सय महाधिवेशन प्रतिनिधि छानिनेछ । शनिबार प्रतिनिधि छनोट गरेर मंसिर १५ गतेसम्म त्यसको विवरण केन्द्रीय कार्यालयमा पठाउन पार्टीले निर्देशन दिइसकेको छ ।

अध्यक्षमा ओली-पोखरेल आमनेसामने हुने स्पष्ट भएपछि ओली समूहले ‘स्थिर नेतृत्व’ र ‘ओलीको ब्राण्डिङ’लाई केन्द्रमा राखेर अभियान चलाइरहेको छ । महेश बस्नेतले पोखरेललाई उम्मेदवारी फिर्ता लिन चेतावनी दिएपछि दुवै पक्षबीच तनाव बाहिर आएको हो ।

प्रतिनिधि छनोट मात्रै होइन, दुवै पक्षमा विभिन्न पदका आकांक्षीको दौडधुप पनि सुरु भएको छ । महासचिवदेखि उपमहासचिव र सचिवसम्म पदाधिकारीमा दर्जनौँ आकांक्षी खुलेका छन् । महासचिवमा संस्थापनबाट शंकर पोखरेल, प्रदीप ज्ञवाली, पृथ्वीसुब्बा गुरुङलगायत नेताहरू दौडमा रहेको एमालेकै एक नेताले बताए।

उनका अनुसार पोखरेल समूहबाट सुरेन्द्र पाण्डे, योगेश भट्टराई र गोकर्ण विष्टको नाम महासचिवका रूपमा अगाडि आएको छ। यसैगरी, उपाध्यक्षदेखि सचिवसम्म पदाधिकारीमा झण्डै चार दर्जन नेताहरू आकांक्षी देखिएका छन् । यद्यपि, दुवै समूहले प्यानल भने छुट्याइसकेका छैनन् । २७ देखि २९ मंसिरसम्म काठमाडौंमा आयोजना गरिने महाधिवेशनको भक्तपुरको सल्लाघारीमा उद्घाटन र भृकुटीमण्डपमा बन्दसत्र गर्ने एमाले निर्णय छ ।

एमाले महाधिवेशनका लागि प्रतिनिधि छनोटमै कडा प्रतिस्पर्धा देखिएको छ । केही ठाउँमा सहमतिमै प्रतिनिधि छनोट भइरहँदा केहीमा प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको हो । महाधिवेशन प्रतिनिधिका लागि तोकिएको कोटाभन्दा बढी उम्मेदवार भएपछि निर्वाचन गर्नुपर्ने भएको हो । कोसी प्रदेशका धेरै ठाउँमा सर्वम्मत प्रतिनिधि छनोट हुन सकेको छैन ।

शुक्रबारसम्म हिमाली जिल्ला सोलुखुम्बुमा मात्रै सर्वसम्मत प्रतिनिधि छनोट सम्पन्न भएको छ । सोलुबाहेक अन्त पनि सहमति गर्ने प्रयास भइरहेको एमाले कोसीका सचिव भण्डारीले बताए।

तोकिएको प्रतिनिधि संख्याभन्दा तेब्बरले मनोनयन दर्ता गराएपछि सर्वसम्मत नेतृत्व चयन गाह्रो हुने देखिएको हो । पार्टीमा काम गरेका नेता तथा कार्यकर्ता अत्यधिक रहेको र महाधिवेशन प्रतिनिधि जान आकांक्षी धेरै देखिएको एमाले कोसीका अध्यक्ष घनश्याम खतिवडाले बताए। कोसीमा सबैभन्दा बढी मोरङबाट महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोट हुनेछन् ।

४६ जना प्रतिनिधि छनोट हुनुपर्नेमा मोरङमा १४५ जनाले मनोनयन दर्ता गराएका छन् । धेरै सदस्य भएको र प्रतिनिधिसमेत बढी छनोट भएर जाने झापामा पनि अवस्था उस्तै रहेको छ । झापाबाट ३८ जना प्रतिनिधिका लागि १४८ जनाले उम्मेदवारी दर्ता गरेका छन् ।

यस्तै, एमालेनिकट विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियुले पार्टीको ११औँ राष्ट्रिय महाधिवेशनका लागि प्रतिनिधि चयन गरेको छ । अनेरास्ववियुले सर्वसम्मतिको आधारमा प्रतिनिधि चयन गरेको हो ।

अनेरास्ववियु दीपक धामी, उपाध्यक्ष विकास श्रेष्ठ, महासचिव अञ्जना शिवाकोटी, उपमहासचिव कमल जोशी, सचिवद्वय आकाश घर्ती र रचना सापकोटा, लेखा आयोग अध्यक्ष अञ्जली लम्साललाई प्रतिनिधि चयन गरेको हो।

एमाले महाधिवेशन नजिकिएसँगै संस्थापन पक्षले अध्यक्ष ओलीको ‘ब्राण्डिङ’ गर्न थालेको छ । संस्थापनका नेताहरूले ओलीको ‘ब्राण्डिङ’ मात्रै होइन, ओलीसँग प्रतिस्पर्धा गर्ने घोषणा गरेका वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेललाई दबाब पनि दिन थालेका छन् ।

संस्थापन पक्षका नेताहरूले ‘जोगाउन देशको अस्तित्व, केपी ओलीको नेतृत्व’ शीर्षकमा ब्यानर नै बनाएर सामाजिक सञ्जालमा प्रचार गरिरहेका छन् । यति मात्रै होइन, उनीहरूले पोखरेललाई पछि हट्न दबाब पनि दिन थालेका छन् । ओलीनिकट एमाले पोलिटब्युरो सदस्य महेश बस्नेतले बिहीबार पोखरेललाई उम्मेदवारी दिने घोषणा फिर्ता लिन चेतावनी दिएका थिए।

‘एमाले अहिले आन्तरिक र बाह्य दुवै मोर्चाबाट कठोर दबाब झेलिरहेको संवेदनशील घडीमा वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलद्वारा जारी गरिएको विज्ञप्तिले पार्टीभित्र अनावश्यक तरंग, प्रतिस्पर्धा र द्वन्द्वको वातावरण सिर्जना गरेको छ’, बस्नेतले भनेका छन्, ‘पार्टी चुनावतिर अघि बढ्दै छ, राष्ट्रिय राजनीति निर्णायक मोडमा छ, विदेशी–स्वदेशी शक्तिहरू एमाले र अध्यक्ष ओलीमाथि निरन्तर प्रहार गरिरहेका छन् । यस्तो अवस्थामा प्रतिस्पर्धा होइन, नेतृत्वको स्थिरता पार्टीलाई मजबुत बनाउने बाटो हो ।

संवेदनशील घडीमा नेतृत्व बदल्ने होइन, नेतृत्वलाई कसिलो बनाउने समय हो । यदि योगदान गर्न सकिन्छ भने निःसर्त एकता । यदि सकिँदैन भने सहर्ष बिदाइ नै ईश्वर पोखरेलको निमित्त सही विकल्प हो।’

महाधिवेशनमा दुई पक्षीय प्रतिस्पर्धा हुने देखिएसँगै विभिन्न पदका आकांक्षीले उम्मेदवार बन्न दौडधुप सुरु गरेका छन् । अध्यक्षमा ओली र पोखरेल भिड्ने अहिलेसम्म निश्चित भए पनि महासचिवसहित अन्य पदमा कुन समूहबाट को लड्ने ? भन्ने टुंगो लागेको छैन । तर, नेताहरूले आन्तरिक दौडधुप भने तीव्र पारिसकेका छन् ।

एमालेमा अध्यक्षपछि महासचिव सबैभन्दा शक्तिशाली पद मानिन्छ । त्यसैले अध्यक्षपछि सबैभन्दा धेरै दौडधुप महासचिवका लागि भइरहेको नेताहरू बताउँछन् । एमाले नेताहरूका अनुसार महासचिव पोखरेलले पुनः सोही पदमा दोहोरिने इच्छा देखाएका छन्। तर, ओली पक्षबाटै उपमहासचिव प्रदीप ज्ञवाली पनि महासचिव पदकै दाबेदार रहेको नेताहरू बताउँछन् । यस्तै, उपमहासचिव पृथ्वीसुब्बा गुरुङ पनि महासचिवका दाबेदार छन्।

यसबाहेक ईश्वर पक्षमा पनि महासचिवकै उम्मेदवार बन्न रस्साकस्सी छ । सचिव गोकर्ण विष्ट र योगेश भट्टराईले यो समूहबाट महासचिव उम्मेदवार बन्न चाहेको नेताहरू बताउँछन् । यसैगरी, सुरेन्द्र पाण्डे पनि महासचिवको दाबेदार छन्।

आकांक्षीहरू धेरै भएपछि संस्थापन र इतर दुवै समूहलाई प्यानल बनाउन सकस पर्ने देखिएको छ । अध्यक्षसहित १५ सदस्यीय पदाधिकारीका लागि ठूलो संख्यामा आकांक्षी देखिएपछि ओली र ईश्वर पोखरेल दुवैलाई टिम निर्माणमा सकस हुने भएको हो । दुवै पक्षले १३ मंसिरको प्रतिनिधि छनोट प्रक्रिया सकिएपछि मात्रै टिम निर्माणसम्बन्धी औपचारिक छलफल चलाउने तयारी गरेका छन् ।

अध्यक्ष, तीन उपाध्यक्ष, महासचिव, तीन उपमहासचिव र सात सचिवसहित १५ सदस्यीय पदाधिकारी प्रस्तावित छ । केन्द्रीय समिति २५१ सदस्यीय छ । महाधिवेशनको मिति नजिकिँदै जाँदा पदाधिकारीमै आकांक्षीको संख्या चार दर्जन पुग्नसक्ने एमाले नेताहरू बताउँछन् ।