काठमाडौं। निर्वाचन आयोगले स्थानीय तहको रिक्त ४४ पदका लागि १६ मंसिरमा उपनिर्वाचन सम्पन्न गरेको छ । सोमबार साँझसम्ममा विभिन्न ४० पदको मतपरिणाम सार्वजनिक भइसकेको छ। सो मत परिणामलाई हेर्दा केही दलले ‘बोनस’ पाएका छन् भने नेपाली कांग्रेसले नोक्सानी बेहोर्नुपरेको छ।
सत्तारूढ दल नेपाली कांग्रेस यसअघि विभिन्न २७ पदमा निर्वाचित भएको थियो । तर, उपनिर्वाचनबाट कांग्रेसले १८ स्थानमा मात्रै विजयी हासिल गरेको छ । कांग्रेसलाई नोक्सान हँुदैगर्दा सरकारको नेतृत्व गरेको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) र प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)ले बोनस पाएका छन् ।
केही ठाउँमा यसअघि २०७९ सालको निर्वाचनमा विजयी भएको दल उपनिर्वाचनमा पराजित भएको छ । त्यस्तै, यसअघिको निर्वाचनमा केही स्थानमा पराजित दल अहिले विजयी भएको देखिन्छ । एमाले यसअघि विभिन्न ७ पदमा विजयी भएको थियो । यस उपनिर्वाचनमा एमालेले ८ पदमा जित हासिल गर्दै बोनस पाएको छ । यस्तै, माओवादी केन्द्र यसअघि ८ पदमा विजयी भएको थियो । यस उपनिर्वाचनमा माओवादी ८ पदमा विजयी भइसकेको छ । दुई पदमा माओवादीले अग्रता लिएको छ । माओवादी पनि बोनस निकाल्ने कसरतमा रहेको छ ।
उपनिर्वाचनको नतिजा हेर्दा विशेषगरी माओवादी केन्द्रमा बढी उत्साह देखिएको छ । यस्तै, उपेन्द्र यादव नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टी नेपाल (जसपा) यसअघि एक पदमा विजयी भएको थियो । उपनिर्वाचनमा जसपा दुई पदमा विजयी भएको छ ।
उपनिर्वाचनमा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एकीकृत समाजवादी), राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा), नेपाल मजदुर किसान पार्टी (नेमकिपा)ले एक–एक सिट थप गरेको छ । रास्वपाले पहिलोपटक स्थानीय तह निर्वाचनमा भाग लिएको हो ।
अघिल्लो निर्वाचनमा स्वतन्त्रतर्फ एक उम्मेदवार विजयी भएका थिए । उपनिर्वाचनमा एक स्वतन्त्र उम्मेदवार विजयी भएका छन् । जाजरकोटको नलगाडको उपमेयरमा माओवादी केन्द्रकी देवका लामिछाने ४ हजार २ सय ७२ मत मत ल्याई विजयी भएकी छन् । कांग्रेसकी इन्द्राचन्द सिंह ३ हजार १ सय ४७ मत ल्याएर दोस्रो र एमालेकी सुनिता बोहरा २ हजार ५ सय ४२ मत ल्याउँदै तेस्रो भएकी छन् । यहाँ २०७९ सालमा माओवादी र कांग्रेसका बीचमा गठबन्धन थियो । गठबन्धनबाट नगरप्रमुखमा माओवादीका डम्मरबहादुर रावत र उपप्रमुखमा कांग्रेसकी सरिता सिंह विजयी भएका थिए ।
रुकुमपूर्वको पुथाउत्तरगंगाको उपाध्यक्षमा माओवादी केन्द्रकी नरपुरा बुढा विजयी भएकी छन् । कांग्रेस र एमाले गठबन्धनकी उम्मेदवार एमालेकी केशकुरमारी तुलाचनलाई पराजित गर्दै बुढा निर्वाचित भएकी हुन् । बुढाले ३ हजार ६ सय २७ मत ल्याउँदा एमालेकी तुलाचनले २ हजार १ सय २८ मत ल्याएकी छन् । यहाँ एमालेकी तुलाचन कांग्रेसको चुनाव चिह्न रूख लिएर प्रतिस्पर्धामा रहेकी थिइन् ।
यसअघि पनि २०७९ सालमा माओवादीबाट निर्वाचित भूपेन्द्रा बुढाको दुर्घटनामा निधन भएपछि उपनिर्वाचन भएको हो । त्यसबेला पनि कांग्रेस र एमाले गठबन्धनलाई पराजित गर्दै भूपेन्द्रा विजयी भएकी थिइन् ।
माओवादीले मोरङको ग्रामथान गाउँपालिकाको अध्यक्षमा जित हात पारेको छ । यहाँ माओवादी केन्द्रका नमोनारायण माझी ६९ सय ६९ मत ल्याएर विजयी भएका हुन् । निकटतम् प्रतिद्वन्द्वी कांग्रेसका बलराम सरदार थारूले ५ हजार ३ सय ३३ मत ल्याएका छन् भने एमालेका तुलसीराम विश्वास ४१ सय ५९ मत ल्याएर तेस्रो भएका छन् ।
यहाँ २०७९ सालको निर्वाचनमा माओवादी केन्द्र तेस्रो स्थानमा थियो । त्यसबेला कांग्रेसका जयप्रकाश गच्छदार थारू विजयी भएका थिए । एमालेका शिवनारायण माझी दोस्रो र माओवादीका विजयकुमार सरदार तेस्रो भएका थिए ।
मतगणना जारी रहेको हुम्ला सर्केगाड गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष र दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिकाको उपाध्यक्षमा माओवादी केन्द्रका उम्मेदवारले अग्रता लिएका छन् । ती पालिकामा माओवादीले जित निकालेमा उपनिर्वाचन भएको दुई गाउँपालिका अध्यक्षमध्ये एउटा, एक नगरपालिका उपप्रमुखका लागि भएको उपनिर्वाचनमा माओवादीकै जित र चार गाउँपालिका उपाध्यक्षमध्ये माओवादी तीन ठाउँमा विजयी हुनेछ ।
तर, माओवादी केन्द्रको आधार इलाका भनिएको रुकुम र रोल्पामा माओवादी निकै कमजोर देखिएको छ । माओवादी केन्द्रका प्रभावशाली भनिएका तीन जना नेताको वडामै माओवादी कमजोर देखिएको छ । पार्टी केन्द्रमा निरन्तर शक्तिमा रहेका उपमहासचिवत्रय वर्षमान पुन, जनार्दन शर्मा र शक्तिबहादुर बस्नेतको शक्ति उनीहरूको गृहजिल्लाका वडामा कमजोर देखिएको छ ।
माओवादी केन्द्रको आधार इलाकाका रूपमा चिनिएका रुकुम पश्चिम, रोल्पा र जाजरकोटकै वडामा माओवादीले हार बेहोर्नुपरेको छ । यी नेताको गृहजिल्लाको वडामा कांग्रेसले विजयी हासिल गर्दैगर्दा उनीहरू आफ्नै वडामा कमजोर भएको देखिन्छ । तर, माओवादीले आफ्ना आधार इलाकाको वडा गुमाउँदा अन्यन्त्र कांग्रेस र एमालेले निर्वाचन भएको ठाउँमा विजयी भएको छ ।
एमाले पनि विगतमा चुनाव नजितेको ठाउँमा उपनिर्वाचनमा विजयी भएको छ । दैलेखको महाबु गाउँपालिकाको अध्यक्षमा एमालेका जंगबहादुर शाही विजयी भए । यसअघि कांग्रेसले जितेको यो पालिका अध्यक्षमा उपनिर्वाचन हुँदा एमाले विजयी भएको हो । यो विजयसँगै कर्णालीमा एमालेले स्थानीय तहमा एक पद थपेको छ । एमालेका शाहीले ३ हजार १ सय २७ मत ल्याएर विजयी हुँदा कांग्रेसका झलकबहादुर भण्डारी २ हजार ६ सय ७५ मत ल्याएर दोस्रो भए भने माओवादीका जंगबहादुर बरालमगरले ८ सय ४२ मत मात्रै पाएका छन् ।
बाजुराको स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकाको उपाध्यक्षमा पनि एमालेकी सुलोचनाकुमारी भण्डारी बुढा विजयी भएकी छन् । निकटतम् प्रतिद्वन्द्वी कांग्रेसकी पुल्तीसरा शाहीलाई पराजित गर्दै बुढा विजयी भएकी हुन् । बुढाले १ हजार ७ सय ४० मत प्राप्त गरेकी छन् भने कांग्रेसकी शाहीले १ हजार ४ सय ७४ मत पाएकी छन् । २०७९ सालको निर्वाचनमा यहाँ कांग्रेसकी मैनादेवी जोशी विजयी भएकी थिइन् ।
जसपाले गत निर्वाचनमा जित हासिल गरेको एक पद मात्रै रिक्त भएको थियो । तर, जसपाले उपनिर्वाचनमा थप एक पद जितेको छ । एकीकृत समाजवादी र नेमकिपाले एक–एक पदमा जित हासिल गरेका छन् ।
तर, राजेन्द्र लिङ्देन नेतृत्वको राप्रपाले निर्वाचन भएका ४१ मध्ये कुनै पनि स्थानमा जित निकाल्न सकेन । यस उपनिर्वाचनमा राप्रपा शून्य भयो । कतिसम्म भने यसअघि २०७९ सालमा भन्दा यसपटकको उपनिर्वाचनमा राप्रपाको मत घट्यो । लिङ्देनको गृहजिल्ला झापाको कन्काई नगरपालिकामा राप्रपाले जम्मा २६ मत मात्रै पायो । अन्यत्र पनि राप्रपाले निकै कम मत पाएको छ । यसले राप्रपाले जनमत गुमाउँदै गएको देखिएको छ ।
रास्वपाले एक पदमा विजयी हासिल गर्दैगर्दा उसले अन्यत्र दिएको उम्मेदवारीमा उम्मेदवारहरूले जमानतसमेत जोगाउन सकेनन् । कतै पाँच मत त कतै ३० मत मात्रै पाएको रास्वपा अन्यत्र कमजोर देखिएको छ । मधेसमा वैकल्पिक शक्तिका रूपमा उदाएको जनमत पार्टी र पश्चिम तराईको अर्को वैकल्पिक शक्ति भनिएको नागरिक उन्मुक्ति पार्टी (नाउपा) पनि शून्य भएका छन् । यसले यी दल पनि क्रमशः प्रभावहीन हुँदै गएका देखिन्छन् ।
मधेस प्रदेशमा सातवटा वडामा वडाध्यक्ष पदका लागि उपनिर्वाचन भएको थियो । तर, मधेस प्रदेश सरकारको नेतृत्व गरिरहेको डा. सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टी शून्य स्थितिमा रह्यो । जनमतका उम्मेदवारले एउटा वडामा तेस्रो नम्बरमा मत ल्याउनेबाहेक अन्य वडामा प्रतिस्पर्धामै आउन सकेनन् ।
यसअघि जिल्ला समन्वय समिति (जिसस)) ओलखढुंगाको प्रमुखमा कांग्रेसका उम्मेदवार टेकराज भट्टराई र कैलाली जिसस प्रमुखमा कांग्रेसकै टीकाकुमारी चौधरी (भुल) निर्विरोध निर्वाचित भइसकेको आयोगले जनाएको छ । यस्तै, रुकुम (पूर्वी भाग) पुथाउत्तरगंगा गाउँपालिका वडा नं २ मा माओवादी केन्द्रका जगत घर्ती निर्विरोध निर्वाचित भइसकेका छन् ।
